Kosztami uzyskania przychodów nie są straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności (art. 16 ust. 1 pkt 6 PDOPrU). W okresie do 31.12.2000 r. kosztem uzyskania przychodów nie były straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność na skutek zmiany rodzaju działalności lub metody jej prowadzenia.

Powyższy przepis ma zastosowanie wyłącznie do środków trwałych, a nie dotyczy innych składników majątkowych, takich jak wartości niematerialne i prawne oraz środki obrotowe. PDOPrU nie zawiera definicji pojęcia „likwidacja”. Orzecznictwo NSA przyjmuje szerokie rozumienie tego pojęcia. Likwidacją jest każde wycofanie środka trwałego z ewidencji, a więc nie tylko fizyczna likwidacja środka, ale również jego sprzedaż, darowizna lub zadysponowanie nim w inny sposób.

W sentencji wyroku NSA z 10.7.1997 r. (SA/Sz 1064/96, LEX 30834), czytamy, że: „skoro nie stanowią kosztów uzyskania przychodów straty powstałe w wyniku likwidacji środka trwałego nie w pełni umorzonego, jeżeli środek ten utracił przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności lub metody jej prowadzenia, to również nie można uznać za koszty straty ze sprzedaży w pełni sprawnego, a nieumo- rzonego środka trwałego, który podatnik zlikwidował dokonując sprzedaży”.

NauwagęzasługujerównieżwyrokNSAz30.3.1995 r. (SA/Łd 1688/94, POP 1998/5/176), w którym stwierdzono, że: „Przepis art. 16 ust. 1 pkt 6 PDOPrU zawiera określenie przypadku, w którym straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych nie są uważane za koszty uzyskania przychodów. Przepis ten dotyczy likwidacji środków trwałych bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą osoby prawnej i stanowi on pewien wyjątek od ogólnej zasady, iż likwidacja nie w pełni umorzonych tego rodzaju środków trwałych stanowi koszt uzyskania w wysokości niezamortyzowanej wartości tych środków”.

Jeżeli likwidacja środka trwałego następuje bez zmiany rodzaju działalności, na skutek zużycia technicznego, technologicznego lub „moralnego” środka trwałego (jeśli likwidacja była konieczna ze względów gospodarczych i uzasadniona ekonomicznie), wówczas strata z tego tytułu jest kosztem uzyskania przychodu.