Podatek dochodowy od osób prawnych

Stwierdzenie (udowodnienie) przez organ podatkowy faktycznych okoliczności wskazujących na działania podjęte w celu ominięcia przepisów prawa podatkowego daje organom podatkowym możliwość zweryfikowania dochodu (i podatku) zadeklarowanego przez podatnika. Za udowodnioną próbę obejścia prawa można było uznać:

Bez wątpienia odsetki naliczone i zapłacone po zakończeniu inwestycji, tj. po dniu oddania środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych do używania, nie powiększają wartości początkowej tych składników majątku. W związku z tym, w powyższej sytuacji, zaliczenie zapłaconych odsetek od pożyczek i kredytów w całości do kosztów uzyskania przychodów uzależnione jest od tego, czy przepisy o cienkiej kapitalizacji nie stawiają w tym zakresie ograniczeń.

Przy kwalifikacji kosztów prac rozwojowych do wartości niematerialnych i prawnych, wyodrębniając je z kosztów prac badawczo-rozwojowych, należy uwzględnić również warunki określone w art. 33 ust. 2 ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości (Dz.U. Nr 121, poz. 591), tj.:

Zgodnie z orzeczeniem NS A, podatnik może zaliczyć do kosztów podatkowych podatek naliczony związany z zakupem towarów lub usług, które posłużą mu do wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 4a PDOPrU, pod pojęciem „zorganizowanej części 9 przedsiębiorstwa” rozumieć należy wyodrębniony organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników, zarówno o charakterze materialnym, jak i niematerialnym, w tym zobowiązania, który może samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze, a zarazem mógłby stanowić odrębne przedsiębiorstwo1.

Pewne problemy natury praktycznej pojawiają się w przypadku dokumentowania nieściągalności wierzytelności postanowieniem sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości wydanym w przypadku, gdy majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Powstają one z przyczyn proceduralnych. Zgodnie z postanowieniami art. 53 ust. 2 PrUpiN „Postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości doręcza się syndykowi, nadzorcy sądowemu albo zarządcy, upadłemu albo jego spadkobiercy oraz wierzycielowi, który żądał ogłoszenia upadłości”. Oznacza to, że inni wierzyciele przez pewien czas mogą nie wiedzieć, że oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika oraz z jakich przyczyn do tego oddalenia doszło. Aby móc zaliczyć wierzytelność nieściągalną do kosztów podatkowych na podstawie postanowienia sądu upadłościowego o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, musi do tego dojść z jednej konkretnej przyczyny, a mianowicie: gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego. O przyczynie oddalenia wniosku sąd informuje w uzasadnieniu postanowienia, które wydaje na żądanie wierzyciela, złożone w terminie 7 dni od dnia wydania postanowienia.

Pojęcie inwestycji należy przede wszystkim łączyć z wydatkami na nabycie lub wytworzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Inwestycją jest również ulepszenie środka trwałego. Tego rodzaju wydatki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 41 PDOPrU. Koszty uzyskania przychodów stanowić będą natomiast odpisy amortyzacyjne dokonywane na podstawie przepisów art. 16a-16m PDOPrU.

Przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 PDOPrU posługuje się terminologią prawa cywilnego. Instytucje kary umownej oraz odszkodowania są wykorzystywane w prawie zobowiązań do zabezpieczenia interesu wierzyciela w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika.

Zakres przedmiotowy i podmiotowy przepisów dotyczących praw autorskich uregulowany został w ustawie z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 ze zm.). Przedmiotem prawa autorskiego, co do zasady, jest utwór, który wyżej wymieniona ustawa definiuje jako każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego, zgodnie z art. 1 ust. 2 PrAut, są utwory:

Wartość początkową składników majątku nabytych w formie wkładu niepieniężnego, a wymagających montażu, powiększa się o wydatki poniesione na ich montaż. Powyższy przepis ma istotne znaczenie zwłaszcza przy dużych inwestycjach, gdy w formie aportu wnoszone są maszyny i urządzenia tworzące całe linie lub ciągi produkcyjne. W takich bowiem przypadkach przy ustalaniu wartości poszczególnych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych na dzień wniesienia wkładu (tj. na dzień podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego w formie wkładu niepieniężnego lub na dzień sporządzenia umowy spółki, w której kapitał zakładowy w całości lub części zostaje pokryty przez wkład niepieniężny) udziałowcy najczęściej określają wartość bez uwzględnienia wydatków potrzebnych na montaż powyższych urządzeń, gdyż wydatki te ponosi już sama spółka.

Kosztu uzyskania przychodów podatnika, zgodnie z postanowieniami art. 16 ust. 1 PDOPrU nie stanowią, poza wymienionymi powyżej, również innego rodzaju opłaty sankcyjne podlegające wpłacie do budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego (art. 16 ust. 1 pkt 54 PDOPrU). Obowiązek uiszczenia opłat sankcyjnych wynika, m.in. z poniższych ustaw: