Odpisom amortyzacyjnym podlegają jedynie te składniki majątku trwałego podatnika (budowle, budynki, lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu, inne przedmioty), których przewidywany okres używania przekroczy rok.

Tak więc składników majątkowych, kompletnych, zdatnych do użytku i wykorzystywanych w działalności gospodarczej podatnika, bez względu na wartość tych składników nie zalicza się do środków trwałych, jeżeli przewidywany okres ich używania jest krótszy niż rok.

Wydatki na nabycie lub wytworzenie takich przedmiotów stanowią koszt uzyskania przychodu, jeżeli oczywiście służą podatnikowi w osiągnięciu przychodu, tzn. istnieje związek przyczynowo-skutkowy tego rodzaju, że uzyskanie przez podatnika przychodu następuje w wyniku gospodarczego wykorzystania danego składnika majątkowego.

Podjęcie decyzji o przewidywanym okresie używania danego środka trwałego należy do podatnika. Jeżeli przyjmie on, iż okres używania danej rzeczy będzie krótszy niż rok, ma prawo poniesione wydatki odnieść bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli jednak po upływie tego okresu okaże się, iż założenie to było błędne, wówczas podatnik poniesie konsekwencje swojej decyzji zgodnie z przepisami art. 16e (szerzej: patrz komentarz do art. 16e).

Własność lub współwłasność środka trwałego. Amortyzacji podle- 9 gają, co do zasady, jedynie te składniki majątkowe, które stanowią własność lub współwłasność podatnika. Do przeniesienia własności składników majątkowych u podatnika będącego osobą prawną może dojść poprzez odpłatne albo nieodpłatne nabycie w formie np. zakupu, zamiany, darowizny, spadku, lub na podstawie innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości, albo ich wytworzenie we własnym zakresie (samodzielnie lub przez osoby trzecie na podstawie np. umowy zlecenia lub umowy o dzieło).

Pojęcia własności i współwłasności uregulowane zostały odpowiednio w art. 126-194 oraz art. 195-221 KC. Zgodnie z definicją cywilistyczną, własność jest prawem majątkowym, którego przedmiotem jest rzecz i które stanowi podstawową formę korzystania z tej rzeczy. Rzeczą natomiast, zgodnie z dyspozycją art. 45 KC, są wyłącznie przedmioty materialne, które dzielimy na ruchome (ruchomości) oraz nieruchome (nieruchomości).

Artykuł 195 KC stanowi, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Mamy wówczas do czynienia z przypadkiem współwłasności, która może być współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność wyraża się więc w tym, iż własność określonej rzeczy ruchomej lub nieruchomości przysługuje co najmniej dwóm osobom, ale żadnej z nich nie przysługuje wyłączne prawo własności do fizycznie określonej części danej rzeczy.