Ponadto wyłączona jest możliwość zaliczenia przez podatnika do 50 kosztów podatkowych kar wymierzonych w związku z niewykonaniem nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 16 ust. 1 pkt 19 lit. b) PDOPrU). Właściwym organem nadzoru i kontroli w zakresie uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy jest inspektor pracy. Natomiast zgodnie z dyspozycją art. 207 KP odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy ciąży na pracodawcy, który jest w szczególności zobowiązany do:

– organizowania pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

– zapewniania przestrzegania w zakładzie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawania polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontroli wykonania tych poleceń,

– zapewniania wykonania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,

– zapewniania wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.

W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy inspektor pracy jako organ Państwowej Inspekcji Pracy może nakazać kierownikowi zakładu pracy usunięcie stwierdzonych uchybień w ustalonym w nakazie terminie. Sankcja za naruszenie cytowanego powyżej przepisu przewidziana jest w KP. Na podstawie art. 283 § 2 pkt 7 KP, kto nie wykonuje w wyznaczonym terminie podlegającego wykonaniu nakazu inspektora pracy, podlega karze grzywny (w wysokości do 5000 zł)1.

Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych i od innych należności budżetowych

Zgodnie z właściwymi przepisami materialno-podatko- wymi, należnościami podatkowymi są nie tylko ustalane jednostronnie przymusowe daniny publiczne o charakterze powszechnym, nieodpłatnym i bezzwrotnym, ale również inne daniny publiczne. Zgodnie z art. 2 OrdPU przepisy tej ustawy stosuje się do:

– podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe,

– opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych,

– opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których ustalenia lub określenia uprawnione są, obok organów podatkowych, inne organy. Nie podlegają przepisom OrdPU świadczenia pieniężne wynikające ze stosunków cywilnoprawnych oraz opłaty za usługi, do których stosuje się przepisy o cenach.

Zaległości podatkowe to nie tylko nieuiszczone w terminie podatki (i inne wymienione powyżej daniny publiczne), ale również niezapłacone w terminie zaliczki na podatek i raty podatku. Ponadto na równi z zaległością podatkową traktuje się:

– nadpłatę podatku, która została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał już jej zwrotu lub zaliczenia na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych (lub na poczet zaległości podatkowych),

– zwrot podatku, jeśli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik nie ponosi winy za dokonanie tego zwrotu przez organ podatkowy,

– wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej,

– oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku zwrócone lub zaliczone na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

Od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę, których stawka wynosi 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, którą ustala Prezes NBP. Stawka tych odsetek jest ogłaszana przez Ministra Finansów w drodze obwieszczenia w Monitorze Polskim. Odsetki te naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego. A ponadto również od dnia:

– zwrotu nadpłaty, zwrotu podatku, zwrotu oprocentowania lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych, bądź na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych,

– pobrania wynagrodzenia przez płatnika lub inkasenta.

Zgodnie z dyspozycją art. 16 ust. 1 pkt 21 PDOPrU podatnik nie ma prawa zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów zapłaconych odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych, czy też innych należności, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej.