Pojęcie „lokal” nie zostało dotychczas zdefiniowane ani w Pol- 19 skiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, ani w KŚT, ani w innych aktach prawnych. Natomiast lokal mieszkalny, jest to wydzielona trwałymi ścianami 20 w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokojeniu ich potrzeb mieszkaniowych (ustawa z 24.6.1994 r. o własności lokali – Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.).

Jak wynika z art. 3 ust. 1 pkt 15 RachU przez środki trwałe należy rozu- 6 mieć rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

Grzywny i kary pieniężne orzeczone w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym oraz w sprawach o wykroczenia nie stanowią kosztu uzyskania przychodów. Wydatki tego rodzaju nie są ponoszone w celu uzyskania przychodu, mimo że ich poniesienie może pozostawać w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika. Wydatki określone w art. 16 ust. 1 pkt 18 PDOPrU mają charakter sankcyjny i są następstwem naruszenia przepisów prawa, w wyniku którego miało miejsce wymierzenie kary lub grzywny. Do tej kategorii wydatków można zaliczyć przykładowo grzywny i kary pieniężne orzeczone w sprawach z zakresu publicznego obrotu papierami wartościowymi, z zakresu prawa budowlanego, Prawa bankowego, Prawa czekowego i wekslowego, prawa ubezpieczeń itp. Ustawy regulujące wymienione powyżej dziedziny prawa gospodarczego zawierają przepisy karne, które mają charakter szczególny w stosunku do przepisów prawa karnego.

W tym kontekście na uwagę zasługują uregulowania zawarte w art. 16 ust. 2 pkt 1 PDOPrU. Zarówno przepisy KPC w części dotyczącej postępowania egzekucyjnego oraz przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie posługują się pojęciem „postanowienie o nieściągalności wydane przez właściwy organ egzekucyjny”. Organy egzekucyjne, tj. sąd w przypadku egzekucji prowadzonej w trybie przepisów KPC, a w przypadku egzekucji prowadzonej w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – właściwy organ administracyjny, nie wydają postanowienia o nieściągalności wierzytelności. Są one natomiast zobowiązane, przy zaistnieniu przesłanek ustawowych, do wydania postanowienia o umorzeniu egzekucji (art. 824 § 1 pkt 3 KPC i art. 59 § 1 pkt 9 EgzAdmU). Ma to miejsce w szczególności wówczas, gdy ujawniony majątek dłużnika lub źródła jego dochodów nie przewyższają kwoty wydatków egzekucyjnych. W takim przypadku oczywiste jest, że kontynuacja postępowania jest bezprzedmiotowa, ponieważ nie jest możliwe uzyskanie od dłużnika kwot wyższych niż koszty postępowania, a te ostatnie są pokrywane w pierwszej kolejności przed zaspokojeniem roszczeń egzekwującego wierzyciela. Pośrednio zatem postanowienia takie stwierdzają niewypłacalność dłużnika, co dla wierzyciela oznacza nieściągalność jego wierzytelności. Możliwe jest również udokumentowanie nieściągalności wierzytelności postanowieniem organu postępowania egzekucyjnego wydanym na innej podstawie niż art. 824 § 1 pkt 3 KPC i art. 59 § 1 pkt 9 EgzAdmU, ważne przy tym jest, aby podstawą odstąpienia od egzekucji był brak lub niedostateczność majątku dłużnika. Problem ten przybliżyło MF w piśmie z 30.11.1995 r. (PO 4/AS-722-837/95, Biul.Skarb. 1996/4/20), w którym stwierdziło m.in.:

W art. 16 ust. 1 pkt 2-3 ograniczono możliwość zaliczania do kosztów podatkowych wydatków ponoszonych przez najemców, dzierżawców albo używających (także leasingobiorców) na spłatę wartości używanego środka trwałego – jeżeli środki te zgodnie z odrębnymi przepisami stanowiły składnik majątku używającego.

Usta wodawca postanowił o wyłączeniu możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych kosztów postępowania egzekucyjnego związanego z niewykonaniem zobowiązań zarówno o charakterze cywilnoprawnym, jak i publicznoprawnym (art. 16 ust. 1 pkt 17 PDOPrU).

Jeżeli przedmiot umowy stanowią rzeczy oznaczone co do gatunku (np. surowce, półfabrykaty) do przeniesienia własności potrzebne jest również przeniesienie posiadania rzeczy. Dłużnik zatrzymuje rzeczy, występując w roli przechowawcy.

Zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami, przez wynalazek podlegający opatentowaniu należy rozumieć rozwiązanie, które jest nowe, posiada poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania bez względu na dziedzinę techniki. Zgodnie z art. 25 PWPU wynalazek uważa się za nowy, jeżeli jest on częścią stanu techniki. Co oznacza, że przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, nie został udostępniony do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawianie lub ujawnienie w inny sposób. Ponadto wynalazek stanowi część stanu techniki również wówczas, gdy informacje zawarte w zgłoszeniu wynalazku zawarte były w zgłoszeniach wcześniejszych, korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, nieudostępnione do wiadomości powszechnej, pod warunkiem, że ogłoszone zostały w sposób określony w ustawie. Dwie przytoczone przesłanki nie wykluczająjednak możliwości udzielenia patentu na wynalazek dotyczący nowego zastosowania substancji stanowiącej część stanu techniki lub użycia takiej substancji do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie. Prawo do uzyskania patentu na wynalazek (prawo do patentu) przysługuje twórcy wynalazku, a jeżeli wynalazku dokonało więcej osób – prawo to przysługuje im wspólnie. W przypadku, gdy wynalazek powstał w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, prawo do patentu, co do zasady, przysługuje pracodawcy.

Zasadnicza zmiana stanu prawnego polega na tym, że od 1.1.1999 r. organy podatkowe nie mogą kwestionować na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 38 i 38a zaliczenia w koszty uzyskania przychodu wydatków poniesionych przez podatnika na wynagrodzenie wypłacane wspólnikom lub akcjonariuszom podatnika z tytułu wykonania umów zlecenia, o dzieło, o świadczenie usług i innych umów. W tym zakresie zmiana przepisów zgodna jest ze stanowiskiem prezentowanym wielokrotnie przez MF odnośnie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków na wynagrodzenie wypłacane wspólnikom lub akcjonariuszom podatnika z tytułu ww. umów. Zgodnie z wykładnią MF, art. 16 ust. 1 pkt 38, w wersji obowiązującej przed 1.1.1999 r. dopuszczał zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na rzecz wspólników/akcjonariuszy z tytułu umów zlecenia i o dzieło łączących podatnika ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjną. Stanowisko MF przedstawiono w dalszej części komentarza.

Obecnie, na podstawie art. 21 ustawy, do wpłat na PFRON zobowiązany jest pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Wpłaty należy dokonać w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.

Według art. 16 ust. 1 pkt 36 PDOPrU, wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), czyli wpłaty wymienione w art. 21 ust. 1 i art. 23 ustawy z 27.8.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.), nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.