Powszechne towarzystwa emerytalne są tworzone na podstawie ustawy z 28.8.1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 934 ze zm.). Zgodnie z postanowieniami tego aktu towarzystwo emerytalne może prowadzić swoją działalność wyłącznie w formie spółki akcyjnej, a jego przedmiotem może być wyłącznie:

– a) tworzenie i zarządzanie funduszami emerytalnymi oraz

– b) reprezentowanie funduszy emerytalnych wobec osób trzecich.

Zgodnie z FundEmU, otwarty fundusz emerytalny może zostać utworzony i być zarządzany wyłącznie przez powszechne towarzystwo emerytalne. Zarządzanie funduszem dotyczy nie tylko jego spraw majątkowych, ale wszelkich kwestii organizacyjnych związanych z jego funkcjonowaniem jako podmiotu gospodarczego, przy czym powszechne towarzystwo emerytalne zarządza otwartym funduszem emerytalnym odpłatnie. Tak więc, towarzystwo to, jako organ zarządzający, ma prawo do wynagrodzenia zawierającego odpowiednią kwotę lub procent od zysku, a uzyskany w wyniku tego zarządzania dochód powszechnego towarzystwa emerytalnego podlega podziałowi między jego akcjonariuszy.

Aktywami funduszu emerytalnego są w szczególności środki pieniężne pochodzące ze składek wpłaconych do funduszu, nabyte za nie prawa i pożytki z tych praw (art. 6 FundEmU), a także odsetki z tytułu przechowywania na odrębnym rachunku środków pieniężnych członków do czasu przeliczenia ich na jednostki rozrachunkowe funduszu (art. 100 ust. 4 FundEmU). Otwarty fundusz emerytalny ma obowiązek pokrywania bezpośrednio z tych aktywów:

Pokrycie kosztów działalności otwartego funduszu emerytalnego cz. II

Szerzej problematyka rozliczania kosztów w czasie została omówiona w: R. Fieszar, Rozliczanie kosztów w czasie w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – art. 15 ust. 4, MoPod 2002/1/51: S. Brzeszczyńska, Rok, którego dotyczą koszty, MoPod 2002/4/9.

– a) poniesionych przez siebie kosztów związanych z realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów funduszu, stanowiących równowartość opłat ponoszonych na rzecz osób trzecich, z których pośrednictwa fundusz jest obowiązany korzystać z mocy odrębnych przepisów, oraz

– b) kosztów związanych z przechowywaniem tych aktywów, stanowiących równowartość wynagrodzenia depozytariusza,

Otwarty fundusz emerytalny może także finansować ze swoich aktywów koszty wynikłe z otwarcia rachunku premiowego, o którym mowa w art. 182a FundEmU, prowadzonego przez powszechne towarzystwo emerytalne.

Ponadto z aktywów własnych, zgodnie z art. 136 FundEmU, otwarty fundusz emerytalny może pokrywać koszty zarządzania funduszem przez towarzystwo emerytalne według stawki ustalonej w statucie, jednak nieprze- kraczającej kwot obliczonych według skali określonej w art. 136 ust. 2a FundEmU.

Pozostałe koszty działalności funduszu, które nie są pokrywane bezpośrednio z jego aktywów, pokrywa zarządzające nim powszechne towarzystwo emerytalne (art. 137 ust. 1 FundEmU).

Jako zarządca, powszechne towarzystwo emerytalne poniesione przez siebie wydatki, na pokrycie kosztów działalności prowadzonego otwartego funduszu emerytalnego, ma prawo zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów w danym roku podatkowym na równi z wydatkami kwalifikowanymi do kosztów podatkowych na podstawie art. 15 ust. 1 PDOPrU.