Jak wynika z art. 3 ust. 1 pkt 15 RachU przez środki trwałe należy rozu- 6 mieć rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

Grzywny i kary pieniężne orzeczone w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym oraz w sprawach o wykroczenia nie stanowią kosztu uzyskania przychodów. Wydatki tego rodzaju nie są ponoszone w celu uzyskania przychodu, mimo że ich poniesienie może pozostawać w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika. Wydatki określone w art. 16 ust. 1 pkt 18 PDOPrU mają charakter sankcyjny i są następstwem naruszenia przepisów prawa, w wyniku którego miało miejsce wymierzenie kary lub grzywny. Do tej kategorii wydatków można zaliczyć przykładowo grzywny i kary pieniężne orzeczone w sprawach z zakresu publicznego obrotu papierami wartościowymi, z zakresu prawa budowlanego, Prawa bankowego, Prawa czekowego i wekslowego, prawa ubezpieczeń itp. Ustawy regulujące wymienione powyżej dziedziny prawa gospodarczego zawierają przepisy karne, które mają charakter szczególny w stosunku do przepisów prawa karnego.

W tym kontekście na uwagę zasługują uregulowania zawarte w art. 16 ust. 2 pkt 1 PDOPrU. Zarówno przepisy KPC w części dotyczącej postępowania egzekucyjnego oraz przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie posługują się pojęciem „postanowienie o nieściągalności wydane przez właściwy organ egzekucyjny”. Organy egzekucyjne, tj. sąd w przypadku egzekucji prowadzonej w trybie przepisów KPC, a w przypadku egzekucji prowadzonej w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – właściwy organ administracyjny, nie wydają postanowienia o nieściągalności wierzytelności. Są one natomiast zobowiązane, przy zaistnieniu przesłanek ustawowych, do wydania postanowienia o umorzeniu egzekucji (art. 824 § 1 pkt 3 KPC i art. 59 § 1 pkt 9 EgzAdmU). Ma to miejsce w szczególności wówczas, gdy ujawniony majątek dłużnika lub źródła jego dochodów nie przewyższają kwoty wydatków egzekucyjnych. W takim przypadku oczywiste jest, że kontynuacja postępowania jest bezprzedmiotowa, ponieważ nie jest możliwe uzyskanie od dłużnika kwot wyższych niż koszty postępowania, a te ostatnie są pokrywane w pierwszej kolejności przed zaspokojeniem roszczeń egzekwującego wierzyciela. Pośrednio zatem postanowienia takie stwierdzają niewypłacalność dłużnika, co dla wierzyciela oznacza nieściągalność jego wierzytelności. Możliwe jest również udokumentowanie nieściągalności wierzytelności postanowieniem organu postępowania egzekucyjnego wydanym na innej podstawie niż art. 824 § 1 pkt 3 KPC i art. 59 § 1 pkt 9 EgzAdmU, ważne przy tym jest, aby podstawą odstąpienia od egzekucji był brak lub niedostateczność majątku dłużnika. Problem ten przybliżyło MF w piśmie z 30.11.1995 r. (PO 4/AS-722-837/95, Biul.Skarb. 1996/4/20), w którym stwierdziło m.in.:

W art. 16 ust. 1 pkt 2-3 ograniczono możliwość zaliczania do kosztów podatkowych wydatków ponoszonych przez najemców, dzierżawców albo używających (także leasingobiorców) na spłatę wartości używanego środka trwałego – jeżeli środki te zgodnie z odrębnymi przepisami stanowiły składnik majątku używającego.