Nie stanowią kosztów uzyskania przychodów odsetki od własnego kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 13 PDOPrU). Możliwość naliczania odsetek od własnego kapitału przewiduje art. 53 KSH (do 31.12.2000 r. – art. 107 § 1 KH), zgodnie z którym, wspólnik spółki jawnej może żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od swego udziału, nawet gdy spółka poniosła straty. Na mocy art. 103 KSH (do 31.12.2000 r. – art. 144 KH) art. 53 KSH stosuje się odpowiednio do wszystkich wspólników spółki komandytowej.

Odsetki należne wspólnikowi na podstawie powyższego przepisu nie stanowią dla niego kosztów uzyskania przychodu. Jednakże mogą one być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu przez innych wspólników, ale tylko w takiej części, w jakiej partycypują oni w kosztach. „Przykładem może być udzielenie spółce jawnej przez jej wspólnika będącego osobą prawną oprocentowanej pożyczki. Odsetki, które spółka jawna zapłaci pożyczkodawcy, będą:

– z jednej strony przychodem dla pożyczkodawcy w związku z udzieleniem pożyczki,

– i jednocześnie – w związku z przyjętym dla celów podatku dochodowego (art. 5 updop) sposobem rozliczania przychodów i kosztów – odsetki te będą traktowane jako koszt podatkowy u wszystkich wspólników w wysokości odpowiadającej ich udziałom w spółce jawnej.

Na mocy jednak art. 16 ust. 1 pkt 13 wspólnik będący osobą prawną, który udzielił spółcejawnej pożyczki, nie może tych odsetek zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodu, gdyż stanowią one odsetki od własnego kapitału (w tym wypadku jest to pożyczka) włożonego przez niego w źródło przychodu (którym może być np. spółka jawna). Jednocześnie pragnę zwrócić uwagę Pana Posła, iż jedynie wspólnikom spółki jawnej (art. 53 K.s.h.) przysługuje prawo żądania corocznie odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę. Przedstawiając powyższe wyjaśnienia, wyrażam nadzieję, iż Pan Poseł uzna je za wyczerpujące. pismo MF z 6.8.2002 r., bez sygnatury, S.Podat. 2003/4/35.

KSH nie przewiduje pobierania odsetek od udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcji w spółce akcyjnej. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przewidziany jest wyraźny zakaz pobierania takich odsetek (art. 190 KSH). W odniesieniu do spółki akcyjnej zakaz pobierania odsetek od akcji zawarty jest w art. 346 KSH (do 31.12.2000 r. – art. 354 KH). Należy podkreślić, że nawet jeżeli podatnik naliczy takie odsetki od swojego udziału (akcji), to spółka nie powinna mu ich wypłacić. Wypłacone przez spółkę odsetki od udziałów (akcji) stanowią nieprawną wypłatę, do której zwrotu zobowiązany jest wspólnik (akcjonariusz), który ją otrzymał. Napodstawie art. 198 i 350 KSH, członkowie organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za nieprawną wypłatę, odpowiadają za zwrot solidarnie z odbiorcą.