Kary umowne i odszkodowania z tytułu niewykonania zobowiązań

Przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 PDOPrU posługuje się terminologią prawa cywilnego. Instytucje kary umownej oraz odszkodowania są wykorzystywane w prawie zobowiązań do zabezpieczenia interesu wierzyciela w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika.

Zgodnie z art. 471 KC, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W praktyce dużą trudność sprawia rozróżnienie pojęć „niewykonanie” i „nienależyte wykonanie zobowiązania”, aczkolwiek z reguły nie ma to większego znaczenia z powodu podobnych konsekwencji prawnych obu tych sytuacji. Z niewykonaniem zobowiązania mamy do czynienia wówczas, gdy świadczenie w ogóle nie zostało spełnione. Nienależyte wykonanie zobowiązania ma natomiast miejsce wówczas, gdy interes wierzyciela nie został zaspokojony w sposób wynikający z treści zobowiązania.

Dostarczenie wadliwych towarów czy też wykonanie w sposób wadliwy usług jest równoznaczne z nienależytym wykonaniem zobowiązania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Z art. 472 KC wynika zasada, że dłużnik jest odpowiedzialny za niezachowanie należytej staranności, jeżeli nic innego nie wynika z przepisów ustawy lub z umowy. Niezachowanie należytej staranności jest równo- znaczne z winą dłużnika – umyślną albo nieumyślną. Zasada winy jest podstawową zasadą odpowiedzialności kontraktowej. Na podstawie ustaw lub z woli stron, odpowiedzialność ta może ulec rozszerzeniu (np. w ten sposób, że dłużnik odpowiada niezależnie od swojej winy za działania innych osób) lub ograniczeniu (np. w ten sposób, że dłużnik odpowiada tylko w przypadku ustaleniajego winy umyślnej). Należy jednak pamiętać o tym, że nie jest możliwe umowne wyłączenie odpowiedzialności dłużnika za szkodę wyrządzoną z winy umyślnej.

Zgodnie z art. 361 § 1 KC, zobowiązany do zapłaty odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła. Odpowiedzialność ta dotyczy nie tylko zachowań samego zobowiązanego, ale także innych osób. Przykładowo, zgodnie z art. 474 KC, dłużnik ponosi odpowiedzialność za działania lub zaniechania osób, którym powierzył wykonanie zobowiązania.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>